Wat is een ondernemer? Betekenis, voorbeelden en wat het vandaag echt inhoudt

De Belastingdienst kijkt niet alleen naar of je een KvK-inschrijving hebt — ze beoordelen hoe je werkt. Je wordt gezien als ondernemer wanneer je zelfstandig werkt, meerdere opdrachtgevers hebt, ondernemersrisico loopt en structureel probeert winst te maken. Dat betekent dat jij bepaalt hoe je je werk uitvoert, wat je tarieven zijn en dat je investeert in je eigen onderneming.

Ook kijkt de Belastingdienst naar elementen zoals:

• werk je voor eigen rekening en risico?
• investeer je in je bedrijf (website, materialen, marketing)?
• besteed je structureel tijd aan je onderneming?
• werk je voor verschillende klanten of ben je afhankelijk van één partij?

Voldoe je aan deze kenmerken? Dan word je niet alleen administratief, maar ook fiscaal als ondernemer beschouwd. Dat betekent dat je btw rekent, btw-aangifte doet en mogelijk gebruik kunt maken van ondernemersaftrek of kleineondernemersregeling.

Het grootste verschil zit in zelfstandigheid en verantwoordelijkheid. Een werknemer voert werk uit onder leiding en toezicht van een werkgever, krijgt loon en heeft weinig financieel risico. Een ondernemer daarentegen bepaalt zelf wat hij doet, hoe hij het doet en tegen welke prijs.

Een ondernemer:

• werkt zelfstandig zonder hiërarchische aansturing;
• onderhandelt zelf over opdrachten;
• stuurt facturen en beheert zijn onderneming;
• draagt risico voor winst, verlies en investeringen;
• heeft geen vaste arbeidsovereenkomst maar wel eigen klanten.

Dat geldt ook voor bijzondere vormen zoals een reizende ondernemer die locatie-onafhankelijk werkt, of een hippisch ondernemer in de paardenbranche. In al deze varianten staat dezelfde factor centraal: je creëert waarde op je eigen voorwaarden.

Bij een reizende ondernemer draait ondernemerschap om flexibiliteit. Je runt je bedrijf vanuit verschillende landen of plekken, vaak volledig digitaal. Denk aan copywriters, coaches, developers, creatieven en e-commerce ondernemers die werken vanuit co-working spaces, cafés of andere tijdzones.

Wat hierbij belangrijk is:

• je bedrijf moet volledig online kunnen functioneren;
• je zakelijke rekening en administratie moeten meereizen;
• betalingen en facturen moeten overal toegankelijk zijn;
• je werkt vaak internationaal, waardoor btw en banktransacties anders kunnen uitpakken.

Een reizende ondernemer heeft dus dezelfde kenmerken als iedere andere ondernemer, maar organiseert zijn onderneming zo dat locatie geen beperking meer is. Een digitale zakelijke rekening — die werkt vanaf elke plek ter wereld — is hierbij essentieel.

Een hippisch ondernemer is iemand die actief is in de paarden- en ruitersportsector.

Dit kan gaan om bedrijven zoals:

• maneges en trainingsstallen
• paardentrainers of instructeurs
• fokkers en handelaren
• hippische fysiotherapeuten of osteopaten
• zadelmakers of ruiteruitrusting-specialisten

De hippische sector is een nichemarkt met hoge expertise en grote verantwoordelijkheden. Het gaat niet alleen om het ondernemen zelf, maar ook om kennis van dierenwelzijn, sportregels, veiligheid en soms zelfs agrarische wetgeving.

De ondernemer neemt financiële risico’s (denk aan stalling, voeding, dierenzorg), runt een onderneming met personeel of vrijwilligers en levert diensten of producten aan ruiters, sportstallen en clubs.

Een sociale onderneming is een bedrijf dat niet alleen winst nastreeft, maar ook een maatschappelijke missie centraal stelt. Je herkent ze aan drie elementen:

Impact voorop

Het doel is maatschappelijke waarde — bijvoorbeeld duurzaamheid, inclusie, circulaire producten of kansen voor kwetsbare groepen. Winst ondersteunt de missie, maar is niet het primaire doel.

• Transparantie over financiën en keuzes
• Sociale ondernemers communiceren open over hoe ze hun impact meten en welke keuzes ze maken.
• Commerciële bedrijfsvoering met sociale focus

Het blijft een onderneming: ze verkopen producten of diensten, hebben klanten en sturen facturen. Het verschil is waarom ze het doen.

Voorbeelden zijn circulaire kledingmerken, sociale werkplaatsen, duurzame voedselinitiatieven en innovaties in zorg en welzijn.

Een samenwerking in de vorm van een vof onderneming (vennootschap onder firma) betekent dat twee of meer ondernemers samen een onderneming runnen. Iedere vennoot brengt iets in: geld, kennis, arbeid of netwerk.

Zo werkt een vof:

• alle vennoten zijn hoofdelijke aansprakelijk — schulden raken iedereen persoonlijk;
• de winst wordt verdeeld zoals in het vennootschapscontract is afgesproken;
• elke vennoot is afzonderlijk ondernemer voor de Belastingdienst;
• de onderneming staat met één naam en KvK-inschrijving geregistreerd.

Een vof is interessant voor ondernemers die willen samenwerken, hun krachten willen bundelen en samen risico willen dragen. Denk aan creatieve duo’s, ambachtelijke bedrijven, advieskantoren of hippische ondernemers die samen een bedrijf willen runnen.

Zodra je je inschrijft bij de KvK, btw-plichtig bent en zelfstandig inkomsten genereert die geen loon uit dienstverband zijn. Je bent officieel ondernemer wanneer je voldoet aan een aantal inhoudelijke criteria die laten zien dat je zelfstandig werkt, financiële verantwoordelijkheid draagt en structureel activiteiten uitvoert om inkomsten te genereren. Een KvK-inschrijving is belangrijk, maar het is niet het enige dat bepaalt of je écht ondernemer bent. De Belastingdienst kijkt naar een combinatie van factoren.

De belangrijkste indicatoren zijn:

• Je werkt zelfstandig en bepaalt zelf hoe je je werk uitvoert.
• Je hebt geen werkgever die jou aanstuurt, maar kiest zelf je klanten, prijzen, werkwijze en planning. Dit geldt voor elke vorm van ondernemerschap: van zzp’er tot reizende ondernemer, of zelfs een gespecialiseerde hippisch ondernemer in de paardenbranche.
• Je loopt ondernemersrisico.

Dat betekent dat jij verantwoordelijk bent voor winst én verlies. Denk aan onbetaalde facturen, investeringen in materialen, of periodes zonder opdrachten. Dit onderscheidt een ondernemer van een werknemer.